Rəqib Araşdırması nədir

Rəqib Araşdırması nədir

Əgər biznesinizin uğurlu fəaliyyətindən əmin olmaq istəyirsinizsə, öz düşmənlərinizi tanımalısınız. Düşmən deyərkən isə qorxmayın! Çünki söhbət sağlam rəqabətdən gedir. Bugünkü gündə iqtisadiyyat rəqabətlə irəliləyir. Bazarda alıcılar və istifadəçilər milyonlarla təkliflər və məhsullarla bombardman edilir. Sadəcə keyfiyyətli məhsul və yaxud xidmət kifayət olmaya bilər. Sizin, daha doğrusu biznesinizin unikal satış nöqtəsi və yaxud təklifi olmalıdır ki, sizi digərlərindən fərqləndirsin. O zaman kimlərdən və nə ilə fərqlənməlisiniz? Elə bu yerdə sizə rəqib araşdırması lazımdır.

Baxmayaraq ki, bəzi təşkilatlar rəqib araşdırmalarına böyük məbləğdə pullar xərcləyirlər, bu hər zaman zəruri deyil. Əslində heç bu prosesin bahalı, uzun və yaxud çətin bir proses olması üçün də tutarlı səbəb yoxdur. Odur ki, rəqib araşdırması (analizi) nədir və bundan öz xeyrinizə necə istifadə edə bilərsiniz? Gəlin baxaq!

Rəqib araşdırmasının mənası

Rəqib araşdırması və ya analizi öz rəqibləriniz barədə informasiyanın toplanması və emalı prosesidir. Bu proses sizə biznesinizə yaxın məhsul (xidmət) təkliflərini, marketinq və satış strategiyalarını öyrənməyə və öz fərqinizi ortaya çıxara bilməyinizə kömək edir.

Oyunun qayda və qanunlarını öyrənmək və rəqiblərinizin udduğu anları qiymətləndirmək sizə bu oyunda daha güclü pozisiya verəcək. Bundan əlavə rəqiblərinizi uduzduğu anları da bilməlisiniz ki, eyni səhvləri gələcəkdə siz təkrarlamayasınız. Bu cür kiçik məlumatlara belə sahib olmaq sizi kifayət qədər irəli ata bilər.

Kimlə rəqib olduğunuzu bilin

Rəqib analizində başlıca məsələ kimə qarşı olduğunuzu bilməyinizdir. Yəni ki, sizə ən yaxın təkliflər edən, eyni bazarda və eyni hədəf kütləsinə yönələn rəqibləri tanımalısınız. Çox güman ki, kifayət qədər rəqibləriniz ola bilər və bu zaman hansısa birinə fokuslanmalısınız?

İki əsas rəqib növləri vardır: birbaşa və dolayı rəqiblər

Birbaşa rəqiblər sizinlə eyni məhsulu eyni bazara təklif edənlərdir. Onların qazandığı hər manat sizin itirdiyiniz bir manatdır. Bu bizneslər sizin əsas hədəflərinizdir.

Dolayı rəqiblər isə sizdən fərqli məhsul satan lakin eyni bazara və eyni kütləyə xitab edənlərdir. Bu rəqibləri də nəzərdə saxlamalısınız, çünki onlar da biznesdə dəyişikliklər edib sizə potensial təhlükə yarada bilər. Ümumiyyətlə, top 10 rəqiblərinizin siyahısını tərtib etsəniz sizin üçün daha yaxşı olar.

Bəs necə öz rəqib analizimizi edə bilərik?

Rəqiblərinizi araşdırmaq uzun və bahalı proses olmamalıdır. Şirkətin veb saytlarından tutmuş, müştəri rəylərinə kimi informasiya internetdə əldə oluna biləndir. Ən əsas məsələ müştərinin bu bizneslə əlaqəsini anlamaqdır. Məsələn, rəqibimiz fiziki bir mağazadırsa, mağazaya müştəri qismində ziyarət edə, hətta bir məhsulu da alıb, nəzərdən keçirə bilərik.

Nəyə baxıb araşdıracağınızdan əmin deyilsinizsə aşağıdakılara nəzər yetirə bilərsiniz:

1. Təklif edilən məhsul və xidmətlər

Rəqibinizin təkliflərini diqqətlə nəzərdən keçirin. Unutmayın ki, siz ikiniz də bu təklif üçün bu biznesdəsiniz. Müştəri gözündən baxın, beyninizdəki mühakimələrdən azad olun.

• Hansı məhsul və ya xidmətlər satılır?
• Çeşidlər biznesinizdəki çeşidlərdən daha genişdir?
• Məhsulun keyfiyyəti yüksək və ya aşağıdır?
• Qiymət daha aşağı ya yüksəkdir?

Bu fərqləri dəyərləndirdikdən sonra öz təklifinizə nələr qatacağınızı yenidən düşünə bilərsiniz.

1. Satış strategiyası

Rəqibinizin satış strategiyasına baxış keçirməkdə faydalar var. Rəqibiniz hansı satış kanallarından istifadə edir? Onlayn yoxsa fiziki satışlar edir? Ola bilsin bütün hamısının kombinasiyasını edir. Burdan siz onların nəyi düzgün nəyi səhv etdiklərini öyrənə bilərsiniz.

• Bazara məhsullarını necə çıxarırlar və bu necə işə yarayır?
• Veb saytları necə görünür? Sizin veb sayt daha cəlbedicidir?
• Çatdırılma müddətləri necədir?
• Boşluqlar nələrdir?

Eyni zamanda öz müştərilərinizlə də sorğu keçirə bilərsiniz

• Başqa kimlərdən almağı düşünüblər və niyə?
• Rəqiblərinizin məhsulunu üstün tutmaqda səbəblər nə olub?
• Sizin məhsulu öz tanışlarına məsləhət görərdi ya yox?

1. Marketinq strategiyası

Rəqiblərinizin harada və necə öz məhsullarını reklam etdiyinə baxın. Ən asan üsul sosial media platformalarına nəzər yetirməkdir. Öz rəqiblərinizi Facebook, Linkedin, İnstagram kimi iri platformalarda izləməyi unutmayın. Rəylərdə müştərilərin cavablarını analiz edin. Başqa marketinq platformalarını da nəzərdən keçirə bilərsiniz. Məsələn, Google MyBusiness Listing-də biznesin güncəlliyinə və rəylərə baxa bilərsiniz.

1. Marketinq kontenti

Rəqiblərinizin nəyi harada satdığını və necə reklam etdiklərini bildikdən sonra, növbəti önəmli addım onların nə dediklərini və mesajlarını necə çatdırdıqlarını öyrənməkdir.

• Hansı problemdən söhbət gedir və onu necə həll edirlər?
• Hansı məhsul və ya xidmətdə üstünlüklərini vurğulayırlar?
• Qiymət, keyfiyyət və yaxud nədə ön plandadırlar?
• Onların məhsulunda olan və sizdə olmayan nə var (ya əksinə) ?

Bunlar hamısı sizə rəqibinizin biznesi haqqında mühüm məlumatlar verəcək. Rəqibin bazardakı yeri və unikal satış nöqtəsi barədə fikriniz formalaşacaq. Marketinq məzmunlarının bloq, videolar və yaxud e-poçt məzmunlarını üstün tutduğunu öyrənəcəksiniz. Həmçinin rəqibinizin istifadə etdiyi dizaynlara da nəzər yetirməyi də unutmayın.

SWOT Analiz edin

SWOT (streanghths, weaknesses, opportunities and threats) analiz ilə rəqiblərinizin zəif, güclü tərəflərini, bazardakı imkanlarını və təhlükələrini analiz edə bilərsiniz. Öz biznesinizin SWOT analizi ilə rəqibinkini qarşılaşdırıb, müqayisələr edə bilər və əlavə informasiyalar çıxara bilərsiniz.

Öyrənməyə davam edin

Ümumiyyətlə, rəqiblərin öyrənilməsi biznes planın şablon bir parçası kimi deyil, tez-tez təkrarlanmalı prosesdir. Çünki, bazar artıq kifayət qədər elastikdir və təkliflər də günü-günündən genişlənməkdədir. Bu səbəbdən trendləri izləməli və müştərilərinizi necə itirməməyi həmişə düşünməlisiniz. Bunun üçün dayanmadan araşdırmalar etmək və bu analizləri müştərinin də gözlərindən etməyi unutmamaq lazımdır.